Nieuwsbrief april 2024

Start interim-directeur Gerrit van Hofwegen en afscheid directeur Anton van Leeuwen

Anton van Leeuwen is vanaf de start van RUD Zeeland betrokken geweest en bouwde de organisatie op tot wat het nu is. De pioniers- en opbouwfase is inmiddels voorbij en Anton kiest nu voor een nieuwe uitdaging. Hij heeft per 11 maart de directiefunctie overgedragen aan de interim-directeur Gerrit van Hofwegen. Vanaf eind juni 2024 gaat Anton van Leeuwen met verlof om daarna per 1 oktober officieel ontslag te nemen. Hij blijft tot aan zijn vertrek adviseur van RUD Zeeland.

Anton: “Het MT en de organisatie zetten samen een waardevolle organisatie neer. Dat is een goed vertrekpunt voor de opvolging van de directeur. De afgelopen tien jaar bouwden we stevig aan de ontwikkeling van onze organisatie. Kwaliteit, deskundigheid, onderlinge verbinding en saamhorigheid zijn onze vaste waarden geworden. Dat zorgt voor wederzijds vertrouwen van onze opdrachtgevers en ons bestuur.”

Start interim-directeur Gerrit van Hofwegen

Gerrit van Hofwegen is inmiddels gestart als interim-directeur van RUD Zeeland. Hij gaat aan de slag met onder andere de landelijke ontwikkelingen in het stelsel van omgevingsdiensten, met invloed op het takenpakket, de werkwijzen en financieringssystematiek.

Gerrit: “De betrokkenheid en waarde van RUD Zeeland is inmiddels bekend bij de deelnemers en het bedrijfsleven. De komende maanden mag ik verder invulling geven aan de uitdagingen waar de RUD voor staat. Dat doe ik in de wetenschap dat er veel kwaliteit aanwezig is en dat we die gezamenlijke uitdagingen met elkaar delen.

Tien jaar RUD Zeeland

In De Stenge in Heinkenszand vierden we eind januari met onze deelnemers en relaties het tienjarig bestaan van de RUD. Voormalig directeur Anton van Leeuwen opende de middag met een terugblik op het afgelopen decennium. Oud-voorzitter Adrie van der Maas: “De afgelopen tien jaar verdienen veel complimenten.”

Adrie blikte terug op de afgelopen jaren. Hij gaf aansluitend de voorzittershamer symbolisch door aan zijn opvolgster Ankie Smit. Zij bedankte Adrie voor zijn jarenlange inzet en ziet de toekomst positief. “De RUD is noodzakelijk”, zei ze. Ze vertelt hier meer over in deze nieuwsbrief.

RUD-markt

Bezoekers bezochten daarna de RUD-markt. In verschillende kramen of ruimtes legden medewerkers hun verschillende taken uit. Dat deden ze met presentaties en meegebrachte materialen. Onderwerpen als de Omgevingswet, ondermijning, asbest, bodem, groen, externe veiligheid, geluid, piket, energie en drones passeerden allemaal de revue!

Op weg naar een robuuste RUD

Vorig jaar december werd het concept plan van aanpak voor een robuuste RUD gepresenteerd aan de raden en Statenleden in De Stenge in Heinkenszand.

De organisatie was in handen van het Petit Comité. Dat is een groep bestaande uit Zeeuwse raadsleden en Statenleden. In juni 2021 is het Petit Comité opgericht met kennisdeling als doel en het formuleren van de gezamenlijke ambities die bijdragen aan de leefbaarheid van Zeeland. Oud-minister Jozias van Aartsen was als speciale gast aanwezig. In potentie heeft Zeeland met de RUD goud in handen was de conclusie. Maar de term omgevingsdienst moet landelijk nog wat meer beklijven.

Omgevingsdiensten belangrijk voor gezondheid van mensen, bodem en waterkwaliteit

Jozias van Aartsen weet dat als geen ander. Hij was destijds voorzitter van de adviescommissie VTH. De commissie concludeerde dat omgevingsdiensten in de huidige vorm niet voldoende functioneren. “De omgevingsdienst is uiterst belangrijk voor bijvoorbeeld de gezondheid van mensen, de bodem en de waterkwaliteit. We zijn erop blijven hameren dat er iets moest veranderen. Zeeland is een belangrijke inhaalslag aan het maken”, zei Van Aartsen. “Interesseer je erin. Verdiep je erin. Wat doet de RUD voor mijn gemeente? De bijdrage en financiering is nodig. Bezuinigen op omgevingsdiensten, is onwenselijk. Want wat als het misgaat? Denk aan PFAS of vervuiling van rivieren door bluswater. Het gaat om de leefomgeving en gezondheid van mensen.”

Gedeputeerde Dick van der Velde zette dat betoog kracht bij. “We moeten de gezonde leefomgeving bewaken en borgen. Het is een behoorlijke én een terechte klus.”

Hoe verder?

Bij de vragen- en inputronde kwam de betrokkenheid van de raden- en statenleden duidelijk naar voren. De gegeven input verwerkt de werkgroep in het plan van aanpak dat wordt aangeboden aan het Dagelijks en Algemeen Bestuur van RUD Zeeland.

De werkgroep ‘Plan van aanpak’, die bestaat uit afgevaardigden van de gemeenten, provincie en RUD, zette sinds december grote stappen. Het Algemeen Bestuur stemde op 25 maart in met het voorgenomen plan van aanpak.

Dit plan is begin april 2024 verstuurd naar het Ministerie van I&W. Op dit moment ligt het ter inzage bij de gemeenteraden en staten. Gemeenteraden en Provinciale Staten kunnen tot en met 1 juli zienswijzen indienen. Op 9 september 2024 wordt in het Algemeen Bestuur een definitief besluit genomen.

Impact

Het plan van aanpak heeft een grote impact op de organisatie van RUD Zeeland. De verwachting is dat de organisatie groeit van ongeveer 100 fte naar 140 fte. Deze toename is deels nodig om de (huidige) uitvoering van toezicht en handhaving en vergunningverlening naar behoren uit te voeren. In het plan heet dit ‘de basis op orde’. Daarnaast is ook rekening gehouden met de transitieopgaven waar Nederland en Zeeland voor staan. Denk aan de energietransitie, circulaire economie, PFAS, waterkwaliteit en stikstofproblematiek. Om een goede rol te vervullen als omgevingsdienst in deze transitieopgaven is een uitbreiding van het personeel essentieel.

Wet open overheid

Als overheidsorganisatie willen we transparant zijn. Op onze website wordt steeds meer gepubliceerd en er is informatie op te vragen. Dat doen we uit eigen beweging, maar ook omdat het moet volgens de Wet open overheid (Woo).

We maken als RUD Zeeland al veel informatie openbaar, zoals door de provincie verleende vergunningen, vergaderstukken en verslagen van het algemeen bestuur. Er wordt stapsgewijs steeds meer online gepubliceerd, al voordat er om bepaalde informatie gevraagd wordt. We worden kortom steeds transparanter. Dat is precies het doel van de Wet open overheid (Woo).

Woo-verzoek

De Woo houdt ook in dat burgers het recht hebben om informatie van de overheid op te vragen. Dat kan met een Woo-verzoek. Voorheen kon er een Wob-verzoek worden ingediend. De Woo vervangt sinds mei 2022 de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Woo-verzoeken gaan bij ons vooral over de publieke taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving die wij uitvoeren voor onze deelnemers. Maar het kan ook over ons als organisatie gaan. Informatie die vastgelegd is op papier of digitaal, is op te vragen. Na ontvangst wordt gekeken of de informatie beschikbaar is en gedeeld mag worden. Als het Woo-verzoek wordt ingewilligd, is de opgevraagde informatie vanaf dat moment voor iedereen toegankelijk.

De Woo-verzoeken die over ons als organisatie worden ingediend, zijn in de nabije toekomst op onze website te vinden. De datum voor het wettelijk publiceren van Woo-verzoeken ligt landelijk nog niet vast. De informatie die overheidsdiensten online moeten publiceren ligt ook vast in de Woo. Deze informatie is verdeeld in categorieën en wordt in fasen ingevoerd. De minister komt met nadere regels over het tijdspad.

Voorbereidingen

Achter de schermen zijn we al volop bezig met voorbereidingen. Er is een werkgroep Woo opgericht, die inventariseert wat er straks online gepubliceerd wordt en hoe we dat gaan doen. Ook is er een proces ingericht om Woo-verzoeken te ontvangen en verwerken.  Er worden uiteindelijk twee Woo-functionarissen aangesteld, die bij RUD Zeeland de binnenkomende verzoeken behandelen en verder uitzetten in de organisatie. Op onze website is al informatie te vinden over de Woo en de voorwaarden voor het indienen van een verzoek. Er is ook een e-mailadres in het leven geroepen, woo@rud-zeeland.nl.  Langs die weg kunnen verzoeken worden ingediend.

Nog een nieuwe wet

Naast de Woo is er nog een nieuwe wet, die maakt dat we transparanter zijn. Sinds 1 juli 2023 is de Wet elektronische publicaties (WEP) van kracht. De wet houdt in dat wettelijk voorgeschreven bekendmakingen, mededelingen of kennisgevingen van besluiten, digitaal te bekijken zijn. Voor RUD Zeeland gaat het om de lopende vergunningprocedures waarvoor wij verantwoordelijk zijn. Het doel is om mensen te informeren over besluiten die invloed hebben op hun leefomgeving.  Voor informatie over lopende vergunningprocedures door de gemeente Reimerswaal, Sluis, Terneuzen, Veere en Vlissingen wordt verwezen naar de gemeentelijke website en de daarop vermelde contactgegevens.

 

Visitatiecommissie op bezoek

Alle omgevingsdiensten zijn vorig jaar bezocht of krijgen dit jaar nog een bezoek van een visitatiecommissie. Het doel van zo’n bezoek is het inzicht krijgen in de kwaliteit van de omgevingsdienst. Begin dit jaar was RUD Zeeland aan de beurt. De visitatiecommissie onderzocht ons functioneren, oftewel wat gaat goed en wat kan beter?

Hoe gaat zo’n visitatie?

De commissie bestaat uit een onafhankelijke externe voorzitter en een vertegenwoordiging van directeuren en een kwaliteitsmedewerker van omgevingsdiensten. Zij houden diepgaande interviews, waarbij prestaties, risico’s, kansen, processen en verbeterkansen de onderwerpen van gesprek zijn.

Mooie complimenten, ook verbeterpunten

De commissie gaf al een eerste terugkoppeling waarbij we complimenten mochten ontvangen. Zij zagen betrokken en deskundige medewerkers die elkaar weten te vinden. De sfeer werd als warm en collegiaal beschreven. We voldoen aan de kwaliteitscriteria en voeren projecten zoals de Omgevingswet goed uit. Een verbeterpunt was dat de financiering een belemmering kan zijn en dit kan afleiden van de maatschappelijke opgaven waar we voor staan. Innovatie en vernieuwing mag meer aandacht krijgen. Aan veel punten wordt eigenlijk al gewerkt via het plan van aanpak om robuust te worden. Het visitatierapport met alle eindconclusies wordt in april verwacht. Een ‘rode-draden-rapport’ van alle 28 rapporten volgt uiteindelijk. Daarin staat de algemene trend van alle bezochte omgevingsdiensten.

Adrie van der Maas: “We kunnen niet blazen en meel in de mond houden. De hand aan de ploeg. Luctor et emergo!”

Er is een tijd van komen en een tijd van gaan. Na 14 jaar RUD betrokkenheid, eerst als lid van de stuurgroep van de RUD in oprichting, daarna DB lid en vanaf april 2015 als voorzitter, is de tijd van gaan gekomen. Al die jaren genoot ik van dit werk. Omdat, als het gaat om een schoon en veilig Zeeland, dit professioneel moet gebeuren. Daar was en blijf ik van overtuigd.

Maar ook al die jaren waren er wel rimpelingen in de vijver. Van hele grote in het begin, tot meer vlakke nu. Met name het overtuigd zijn van nut en noodzaak, werd niet door alle deelnemers even snel ingezien. Iedereen houdt toch alles graag in eigen huis. Maar als we zagen wat er gebeurde bij versnipperd gezag, beleid en uitvoering, bij de rampen in Enschede en Volendam, moet je ook onder ogen willen zien dat dit op deze wijze zo niet door kan gaan.

Volle overtuiging en inzet

Om die reden heb ik met volle overtuiging en inzet mijn werk gedaan. Het gaat ten slotte om de veiligheid van onze inwoners en een schoon en duurzaam Zeeland!

De discussies daarover voeren en vervolgens samen verder, was een grote rimpeling in het begin van mijn voorzitterschap. Ook het kunnen begrijpen dat we als deelnemer plots het dubbele bedrag moesten betalen. De vele en vaak intensieve gesprekken werden in goede harmonie gevoerd. De uitkomst is gedegen Zeeuws beleid met gedeelde uitgangspunten en criteria.

Verplaatsing BRZO

Een andere grote rimpeling was het vertrek van onze BRZO bedrijven die, door veranderd Haags beleid (over betrouwbare overheid gesproken) bij een speciale BRZO Omgevingsdienst ondergebracht moesten worden. Veel gesprekken voerde ik destijds met de toenmalig gedeputeerde om deze taken vooral te behouden. Samen constateerden we echter dat dit niet zou lukken. Veel gesprekken met de ondernemingsraad en bonden volgden. Die leidden uiteindelijk tot een gemeenschappelijk standpunt en zelfs een gezamenlijke maaltijd als afsluiting.

Samen werken

We zagen onze deskundige medewerkers met lede ogen vertrekken. Waarbij ik tot mijn genoegen er ook weer een aantal van zag terugkomen. Al die jaren bleef er wel de rimpeling van de klachten van deelnemers dat we de afgesproken doelen niet haalden; de 100 % score niet konden aftikken. Deels was die kritiek terecht. Maar iedereen weet ook dat voor een 100% score er een 100% inleg moet zijn. Beter gezegd dat we met miljoenen te weinig inbreng, ook de doelstelling niet konden halen.

Blij ben ik dat we het afgelopen jaar in gezamenlijkheid met de deelnemers gewerkt hebben aan een plan van aanpak voor een robuuste toekomstbestendige Omgevingsdienst Zeeland.

Een aantal sessies op ambtelijk niveau maakte ik mee. Daarin proefde ik sfeer en vertrouwen om dit samen op te lossen. In gelijkheid aan dezelfde kant van de kar trekken brengt vaart in zo’n proces. Dat vraagt om verantwoordelijkheid nemen van de deelnemers die dat gedaan hebben. Daarvoor ben ik ze zeer erkentelijk!

Het is nu aan het bestuur om diezelfde verantwoordelijkheid te nemen. Te staan voor onze organisatie. Kritiek mag en moet, maar moet wel voortkomen vanuit diezelfde verantwoordelijkheid en hetzelfde doel beogen. Datzelfde geldt voor het proces om samen met GGD en Veiligheidsregio Zeeland stappen te zetten die robuust en toekomstbestendig zijn. We kunnen niet blazen en meel in de mond houden.

De hand aan de ploeg. Luctor et emergo!

Op z’n Zeeuws ertegenaan

In al die jaren zag ik hoe onze medewerkers zich enorm inzetten voor onze Omgevingsdienst Zeeland. Ondanks kritiek en te weinig budget gingen ze er op z’n Zeeuws tegenaan.

Dat verdient een groot compliment!

Directeur Anton van Leeuwen, onze directiesecretaresse – nu regisseur – Miranda Zandijk, het managementteam en alle anderen, in welke functie ook. Want het is ónze organisatie en het zijn ónze medewerkers. Ook het Algemeen en Dagelijks Bestuur wil ik vanaf deze plek bedanken voor de prettige samenwerking. Het was fijn vergaderen met jullie.

Al was het soms wel eenzaam aan de top! Zo zelfs dat me heel soms het gevoel bekroop dat ik nog in m’n eentje aan de kar aan het sleuren was.

Alle vertrouwen

Vanaf deze plek wens ik mijn opvolger Ankie Smit heel veel succes toe in deze verantwoordelijke functie. Alle vertrouwen in dat zij dat goed gaat doen! Zij verdient de steun die nodig is om het volgende jubileum te bereiken. Ik wens iedereen voor het toekomende het allerbeste toe. Zorg ervoor dat vertrouwen en sfeer de sleutelwoorden zijn voor een goede bestuurlijke en ambtelijke samenwerking om tot een goed resultaat te komen.

Meer vanaf de zijlijn, maar wel met dezelfde betrokkenheid en inzet hoop ik mijn werk in het Algemeen Bestuur voort te zetten.

Waar fouten gemaakt zijn, past excuses. Waar resultaat geboekt is, past bescheidenheid in het besef het alleen niet te kunnen.

 

Het ga jullie goed!

Hartelijke groeten,

Adrie van der Maas

Ankie Smit: “RUD Zeeland noodzakelijk om risico’s voor mens en natuur te beperken

In gesprek met Ankie Smit, voorzitter Algemeen Bestuur (AB) RUD Zeeland

Door Justa van Hermon

Waarom is RUD Zeeland noodzakelijk?

“Er is een continue zorg in de samenleving voor de kwaliteit van de leefomgeving en de ontwikkelingen die daarin plaatsvinden. Dit jaar richten we ons verder op het robuust worden van de RUD. We gaan door met het duidelijk maken wat een omgevingsdienst nodig heeft om effectief te kunnen opereren. Complexe zaken zoals de energietransitie en circulair werken horen hier inmiddels bij. Het gaat niet alleen om het voldoen aan regelgeving. Robuustheid betekent dat je als omgevingsdienst stevig in je schoenen staat om bestaande en nieuwe uitdagingen aan te kunnen. Dat vraagt niet alleen inzet van de organisatie en haar medewerkers. Zeker ook van de deelnemers. Het ‘waarom’ moet helder zijn. Waarvoor leveren zij een bijdrage? Het is onze taak, en dus ook die van mij als voorzitter van het AB, om dit belang kenbaar te maken”.

Wij leggen als RUD financieel verantwoording af en vertellen wat onze inzet voor effect heeft op de leefomgeving. Maar het is best lastig om dat effect aan te tonen. Voorkomen van milieuschade is een doelmatigere besteding van collectieve middelen dan handhavend te moeten optreden. Hoe laten wij doorlopend het effect zien?

“Dat geldt voor alle vormen van preventie. De brandweer en GGD hebben hier ook mee te maken. De effecten van preventie zijn kwantitatief moeilijk uit te drukken. Ik noem de vuurwerkramp in Enschede, PFAS, de cafébrand in Volendam. Voorbeelden waarbij de schade veel verder gaat dan je kunt kwantificeren. Goede data zijn daarom belangrijk, dus laten we vooral effectmetingen doen. Alleen dan kunnen we onderbouwen wat onze meerwaarde is.

Maakt het ons werk voor de inwoners begrijpelijker als we de normen voor uitstoot, genormeerde overlast en het effect op de gezondheid van mensen, meer aan elkaar verbinden in de communicatie? Een voorbeeld; de RUD verleent een vergunning aan een bedrijf op basis van de mate van uitstoot. Met zo’n vergunning willen we milieuschade beperken. Maar dat betekent niet dat de uitstoot van een bedrijf geen enkel effect mag hebben op de lokale leefomgeving; de verleende vergunning stelt die grens. Helpt het als we dat uitleggen?

“Op diverse gebieden gelden allerlei regels. Het is in die zin best ingewikkeld geworden. Dat betekent zeker dat we moeten blijven uitleggen waarom die regels er zijn. Het gaat allemaal om schadebeperking en blijven werken aan een gezond en veilig Zeeland. Het resultaat staat voorop. De middelen om er te komen zijn nodig. Het één kan niet zonder het ander. Provincie, gemeenten en de RUD zijn zich samen bewust van hun rol in de aanpak van vermijdbare milieuschade. We zetten dus in op voorkomen in plaats van achteraf moeten herstellen. We staan middenin die leefomgeving. We denken dus goed na over de vraag hoe we onze keuze communiceren. Daarom blijven we de waarom uitleggen.

De ontwikkelingen in de industrie gaan vele malen sneller dan de regelgeving kan volgen. En we hebben te maken met Europees en landelijk beleid. Wat kunnen we lokaal regelen?

“Veel is inderdaad Europees en landelijk geregeld. Vanuit landelijk beleid volgt lokaal beleid. Wij geven daar met elkaar invulling aan. Provincie en gemeenten zijn verantwoordelijk voor de milieutaken en de uitvoering van vergunningverlening, toezicht en handhaving. De RUD voert die taken in opdracht van provincie en gemeenten uit en adviseert. Ze ziet erop toe dat alle partijen in ons werkgebied hun wettelijke verplichtingen nakomen op het gebied van milieu en bodem. Die lijnen zijn helder. Dat maakt dat we in Zeeland goed kunnen inspelen op nieuwe regels”.

preloader logo
Wij zetten ons elke dag in voor
een schoon en veilig Zeeland